Gelin Değil Helin!

Tedavi için sık sık gittiğim hastanede uzun burunlu biri dikkatimi çekmişti. Kimseyle konuşmuyor, bir köşede yalnız oturuyordu. Ben her karşılaştığımda selam veriyor, merhaba diyordum. Böylece artık karşılaştığımızda benim yanıma gelip oturmaya başladı. Birkaç ay selam alıp vermenin dışında hiç konuşmadı yine de. Sonraları ara sıra bir şeyler söylemeye başladı. Sonra ara sıra soru sormaya başladı. Bir gün oturduğu sandalyeyi benim oturduğum sandalyeye iyice yaklaştırdı, kulağıma iyice yaklaşarak sağa-sola baktıktan sonra Karadeniz şivesiyle, “sana bir şey diyeceğum, ama çimseye demeyeceksun” dedi. Ben de onun gibi Karadeniz şivesiyle, “uy tamam daa çimseye demeyeceğum” dedim. “Uy sen bizim oralı değilsun ama bizim gibi konuşaysun” dedi.

Oturduğu sandalyeyi iyice yanaştırarak, “ninem ben küçükken beni bir gün yanına çağırdı, uşağım biz Vanliymuşuk. Bizi Türkleştirmek için Of’a getirmişler. Rahmetli babam, amcam ve köyün erkekleri silahları alıp dağa kaçmış. Babamdan bir daha haber alınamadi, bulunmadi demişti. Ben ninemin bana anlattıklarıni senden başka kimseye demedum biliy misun? Sen çok akilli, iyi bir arkadaşsın. Sana güvendiğim için anlattım” dedi. Ben de “ninen yaşıyor mu diye” sordum. “He, yaşiy, doksan beş yaşında” demişti. Ninenin adı ne diye sormuştum. Nineme evde Gelin diyruz. Ama kimlikte Helin yaziy” demişti. Bu evde Gelin kimlikte Helin işini çok anlamamıştım. Bizim sohbetlerimiz haftada iki gün devam etti. İkimiz yavaş yavaş birçok meseleyi konuşur hale geldik. Göçü, savaşı, Ermenileri, Hıristiyanları, işçileri, patronları, en son Rumları ve Kürtleri konuşmaya başlamıştık. Arkadaşım Rumlara ve Kürtlere karşı kin ve nefretle doluydu. Bizim sohbetimiz ilerledikçe soruları da Rumlar ve Kürtler üzerine yoğunlaşmaya başlamıştı. Ben dilim döndükçe ne Rumların ne Kürtlerin ne de dünyanın başka bir bölgesindeki insanların bizim düşmanımız olduğunu, bu düşmanlığı isteyenlerin devletler ve patronlar olduğunu anlatıyordum. Arkadaşımın ninesi bizim sohbetimizde konuşan ve yürüyen tarih olmuştu. Biz Rumları konuşuyorduk, arkadaşım gidip ninesine anlatıyordu. Ninesi bir güzel bizim konuştuklarımıza bir sürü ek yapıyordu. Sözü her bittiğinde son lafı yine “ben saa anlattim, sen çimseye anlatma ha” oluyormuş. Bu böyle sürüp gidiyordu. Ama arkadaşımı milliyetçilik zehri öylesine zehirlemişti ki, Kürt ve yabancı düşmanlığı öyle kolay kolay temizleneceğe benzemiyordu. Zaten ben de bir anda bunların temizleneceğini düşünmüyordum.

Bir gün koşarak yanıma geldi, yaşadığı şeyleri bir solukta anlatmak istiyor gibiydi. Sandalyeyi iyice yakınıma çekti, başladı konuşmaya. “Ben Meis-Kaş arası yüzme yarışlarına katıldım. Bizu Yunaistan’a cötürdüler. Oyle çok kortum ki bizi öldürecekler dedum. Ama Yunanlı biri bize yemek ve çay ısmarladi. Elini uzattı, benimle tokalaştı. Hiç konuşmadık. Ama baa hiç düşman cibi bakmadi. Ha benden paşka Turk olanlar da vardi. Ha bi sor bakayım ne iş yapiymuş dedum. İnanmayacağsun, o da işçiymuş. Onlar da çay içiyler. Onlar da pazardan tomades filan âlilerdi. Onlar da bizüm cibi insanmışlar. Senin anlattiklerin doğruymuş biliy misun” diye tebessüm etti.

12 Haziran seçimlerine bir aydan az zaman kalmıştı. Bizim de gündemimize seçimler epey önceden girmişti. Fakat arkadaş hâlâ havada uçuşan vaatlerden, AKP’nin “Güçlü Millet”, CHP’nin “Aile Sigortası”, MHP’nin “Hilal Kart” yalanlarından ve hepsinin ortaklaştığı Kürt ve işçi-emekçi düşmanlığından etkileniyordu. Bense ona Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun adaylarını desteklemek ve oy vermek gerektiğini anlatıyordum. Benim arkadaş anlattıklarımı dinliyor fakat işin içinde Kürtler olduğu için bir türlü ikna olmuyordu. Ben çantamdan İşçi Dayanışması bültenini çıkartıp ona uzattım. Başlıkta büyük harflerle, “Patronların Oyununa Gelme, Düzen Partilerine Oy Verme!” yazıyordu. Masanın üzerine koydum. “Bu bülten senin, sen de okumalısın, ben düzen partilerine oy vermeyeceğim” dedim.

“İşçilerin, emekçilerin ve ezilen Kürt halkının temsilcisi olan Blok adaylarına oy vermelisin” demiştim. O, bir önünde duran İşçi Dayanışması bültenine bir bana bakıyordu. Şöyle iyice kulağımın dibine sokuldu, “ha şimdi sen Kütler bizim dostumuz diysun, öyle mi?” demişti. “Evet, aynen öyle diyorum. Sen de bir işçisin, patronların çıkarını güden partilere oy verme” dedim. Parmağını yazının üzerinde getirip götürerek yazıyı okuyordu. Birden parmağıyla bastırdığı yeri göstererek, “uy elim kırılsaydı da bunlara oy vermeseydim yaziy. Ben de her seçimden sonra böyle diyrum. Peki, ne yapacağız? Sana güveniyrum ama Kürtlere nasıl güveneceğimi bilmiyrum” diyerek kaygılı gözlerle bana bakmıştı. “Ben sana güveniyrum, ama nineme bir sormam lazım” demişti. Seçimlerden sonra uzun süre görüşemedik.

Geçen gün tesadüfen karşılaştık. Ben sormadan “senin dediklerin doğruymuş, ninem öyle dedi” diye başladı anlatmaya. “Ben oyumu senin dediğin adaya verdim. Adın neydi yine unuttum. Ama ninem veremedi. Ninem çok yaşlı zor yürüyor. Görevli benim ninemin yanında kalmamı istemedi. Kendisi ninemin yanına gittiği için ninem mührü basmadan kâğıdı katlamış görevliye vermiş. Öyle korkmuştu ki elleri titriyordu. Eve gidince kapıları kapattıktan sonra kulağıma eğildi, uy uşağım oradaki görevli Kürt birine oy verdiğimi görürse bizi yine başka yere götürürler diye çok korktum” dedi.

Arkadaşın ninesi 95 yaşında, ailesi ona Helin ismini takmış, Kürtçe “kuş yuvası” demek. Karadeniz’e gelince Helin Karadeniz şivesiyle olmuş Gelin. Helin Nine hâlâ korkuyor. Çocukluğunda başlarına geleni torununa bile anlatırken kulağına söylüyor ve tembihliyor: “Ben sana söyledim, sen kimseye söyleme” diyor. Patronlar ve onların çıkarı için çalışan partiler ırkçılıkta, milliyetçilikte birbirleriyle yarışıyorlar. Onların amacı belli: Halklar birbirine düşman olsun, bir araya gelmesin ki patronlar da sömürü, kan, irin üzerine kurulu düzenlerini sürdürsünler istiyorlar. Patronların partileri, gazeteleri, televizyonları, kışlası, okulu işçi-emekçi çocuklarının beynine zehir enjekte ediyor. Her örgütlü işçi halkların kardeşliği ve işçilerin uluslararası birliği için bıkmadan usanmadan sınıf kardeşlerine doğruları anlatmalıdır.