You are here
Görkemli Eylemleriyle Madenciler
Bugün 4 Aralık Dünya Madenciler Günü. Türkiye’de de dünyada da madenciler, karşı karşıya kaldıkları tehlikelerle, katliamlarla anılır. Oysa madenciler aynı zamanda görkemli eylemlerin, mücadelelerin altına imza atmışlardır, büyük kalkışmaları tetiklemişlerdir.
Mesela Lena madencileri… Rus Çarlığındaki devasa altın madeni bölgelerinden biriydi Lena. 1912 yılı başlarında Lena madencileri ücretlerinin yükseltilmesi için mücadele ediyorlardı. Jandarma, Çar’ın emriyle, işletme yönetimine taleplerini iletmek isteyen bin kişilik işçi kitlesinin üzerine ateş açtı. 500’den fazla işçi öldürüldü ve yaralandı. Çarlığın alçakça katliamına karşılık, Rusya genelinde büyük bir grev ve eylem dalgası başladı. Büyük mitingler, yürüyüşler düzenlendi. Araya giren 1. Dünya Savaşı bu dalganın bir süre geri çekilmesine neden olduysa da Rusya işçi sınıfı 1917’de önce Çarlığı ardından kapitalistlerin iktidarını yıktı. Çarın altından tacı, tahtı da açgözlü kapitalistlerin iktidarı da yerle bir oldu.
Asturias madencileri… İspanya’nın kuzey ucunda yer alan Asturias, ülkede madenciliğin kalbinin attığı bölgeydi. 1934’ün Ekim ayında, Asturias’ta on binlerce madencinin başlattığı grev hızla yayıldı. Öyle ki bölgenin yönetimi işçilerin eline geçti. Ama sermaye sınıfı, işçilerin mücadelesini ezmek için bölgeye bir askeri birlik yolladı. Bu birliğin komutanı olan Franco, beş yıl sonra ülkenin başına geçti, tüm demokratik hakları yok ederek faşist bir rejim kurdu. Uzun yıllar sonra Asturias madencilerinin grevleriyle başlayan grev dalgası ve yükselen toplumsal muhalefet Franco rejimini yıktı geçti.
İngiltere madencileri… 1980’li yılların başında İngiliz hükümeti, 20 maden ocağının kapatılacağını, 20 bin madencinin işten çıkarılacağını duyurdu. 1984-85’te 120 bin madenci bu karar karşı grevdeydi. İşçi sınıfı kadınıyla erkeğiyle mücadeleyi ve dayanışmayı büyütüyordu. Kadınlar grevin ihtiyaçları için para topladılar, ortak mutfaklar kurdular. Kocalarına destek olmakla yetinmediler, grevin bizzat örgütleyicisi de oldular. Ocak girişlerinde grev gözcüsü oldular, ülkeyi baştanbaşa dolaşıp destek topladılar. Grev, kumaş dokur gibi işçi dayanışmasını dokuyan kadınların çabalarıyla büyüdü. Önce İngiltere’nin tamamına, sonra Avrupa’nın pek çok ülkesine sıçradı.
Zonguldak madencileri… 1991’de yerin derinliklerinden gelen madencilerin yürüyüşü, Zonguldak Büyük Madenci yürüyüşü, Türkiye’nin kaderini değiştirecek adımların atılmasına neden oldu. Madenciler ve aileleri Ankara’ya yürüyerek dönemin ANAP hükümetinin çıkardığı özelleştirme yasasına karşı durdular. “Gemileri Yaktık Geri Dönüş Yok” diyen işçilerin yürüyüşü bir şehrin adaletsizliğe, haksızlığa başkaldırısına dönüştü. Madencilerin mücadelesi, değişim yarattı, topluma umut oldu.
Soma Uyar Madencilik işçileri 2020’de ödenmeyen ücretleri ve hakları için aylarca mücadele ettiler. İşçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmasını isteyen Fernas Madencilik işçileri ise iki ay önce Soma’dan Ankara’ya yürüdüler. İşçileri düşük ücrete, iş güvenliği önlemlerini almadan çalıştıran Fernas patronu Mecliste milletvekili. İki hafta önceyse Ankara Çayırhan Termik Santrali ve maden sahalarının özelleştirilmesine karşı maden işçileri kendilerini madene kapattılar. Özelleştirmeye karşı eylemler gerçekleştirdiler. Madencilerin mücadelesi şimdilik özelleştirme ihalesinin ertelenmesini sağladı. Maden işçilerinin mücadelesi, Soma, Ermenek, Amasra, İliç ve daha nice madenci katliamı için adalet mücadelesi son bulmadı. Onları unutmamak, unutturmamak hepimizin boynunun borcu.
Yakın zamanda 6 Şubat depremlerinde madenciler deneyimlerini, enkaz altındaki insanları kurtarmak için gösterdiler. Devlet depremzedeleri kaderine terk ederken Türkiye’nin farklı bölgelerinden ve çeşitli ülkelerden dayanışmaya gelen madenciler sabırla, özveriyle, dikkatle çalışıp can kurtardılar. Madenciler sınıf mücadelesinde de, yangın, toprak kayması, göçük ve deprem gibi felaketlerde de bütün hünerleriyle dayanışmanın en güzel örneklerini sergiliyorlar.
